Pomimo protestów przedsiębiorców zarówno Ministerstwo Środowiska jak i władza ustawodawcza nie pochyliły się nad problemem około 120 przedsiębiorców zajmujących się produkcją toreb z tworzywa sztucznego. Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych wspierany przez grupę producentów torebek spotykał się z przedstawicielami Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Finansów wyjaśniając problem błędnej interpretacji przepisów UE ograniczających wyłącznie zużycie tzw. lekkich torebek z tworzywa sztucznego. Dyrektywa UE natomiast promuje grubsze torby z tworzywa uznając je za najlepszą opcję środowiskową, bardziej eko niż toreb bawełnianych i papierowych. Niestety wydaje się, że rządzący widzą tylko cyfry symulacji opłaty, która rzekomo ma teraz lać się strumieniami do budżetu. Niestety błędy w założeniach i szacunkach zużycia toreb skoryguje rzeczywistość, tak jak w przypadku lekkich torebek, gdzie z projektowanych wpływów ponad miliarda złotych zostało 60 milionów. Niestety ze szkodą dla przedsiębiorców i także budżetu. Przedstawiciel PZPTS oraz grupa przedsiębiorców uczestniczyła również w posiedzeniach komisji sejmowych i senackich, ale ich wyjaśnienia i protesty nie spotkały się z szerszym poparciem. Wobec tego termin wprowadzenia nowych regulacji wydaje się niezagrożony i już od 1 września torby grubsze będą obłożone opłatą.
Pismo PZPTS wraz załącznikiem wysłane do Premiera oraz wybranych Ministrów poniżej.
foto: archiwum
Warszawa, 31 maja 2019
Załącznik nr. 1 (316A) do Pisma Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych nr. pzpts 316
Pytania Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych skierowane do Ministra
Środowiska, Minister Przedsiębiorczości i Technologii oraz Minister Finansów, związane z
projektem objęcia opłatą recyklingową toreb z tworzywa sztucznego o grubości pow. 49
mikrometrów
Biorąc pod uwagę, że zostaliśmy pominięci w procesie planowania zmian w przepisach, które dotyczą
nas bezpośrednio, prosimy o odpowiedź na poniższe pytania:
1. Przy pracach nad DYREKTYWĄ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/720 z
dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w odniesieniu do zmniejszenia zużycia
lekkich plastikowych toreb na zakupy, zwaną dalej Dyrektywą, Komisja Europejska zleciła
szczegółowe badania dotyczące używania toreb foliowych w Europie. W wyniku tego powstał
dokument: Assessment of impacts of options to reduce the use of single-use plastic carrier
bags, a raport z tych badań stał się podstawą do wprowadzenia konkretnych rozwiązań zawartych
w Dyrektywie. Czy Minister Środowiska zapoznał się z tym dokumentem?
2. W uzasadnieniu projektu Rozporządzenia przeczytać możemy, że Wysokość stawki opłaty
recyklingowej ma na celu trwałe zmniejszenie zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego,
uwzględniając ich negatywny wpływ na środowisko Pytamy, jakie badania nad wpływem toreb
foliowych na środowisko przeprowadziło lub zleciło Ministerstwo Środowiska i jakie są wyniki tych
badań oraz jak mają się do wyników raportu wskazanego w pkt.1., skoro wyniki badań zleconych
przez Komisję Europejską wskazują, że torba z tworzywa sztucznego o grubości powyżej 49
mikrometrów spełnia kryteria wielokrotnego użycia i jest jednym z najmniej szkodliwych dla
środowiska rodzajów toreb handlowych?
3. W uzasadnieniu do Projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach oraz niektórych innych ustaw
(https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12315504/katalog/12530816#12530816 ) na str.32. można
przeczytać: Po analizie wstępnych danych z pierwszego roku obowiązywania opłaty
recyklingowej daje się zauważyć tendencję oferowania przez prowadzących jednostki
handlowe(…), toreb z tworzywa sztucznego o nieco większej grubości np. 51 mikrometrów(…):
Nie jest to działanie korzystne z punktu widzenia zapobiegania powstawania odpadów, bo
pomimo pewnej redukcji lekkich toreb z tworzywa sztucznego, powoduje to wzrost liczby
wprowadzanych do obrotu toreb grubszych. Prosimy zatem o odpowiedź,
— jakie „wstępne dane”, poza wpływem z opłaty recyklingowej, zostały przeanalizowane?
— o ile spadło zużycie lekkich toreb foliowych, określone jako „pewna redukcja”?
— o ile wzrosła liczba wprowadzonych do obrotu toreb grubszych ?
4. Przypominamy, że ponowne użycie jest jednym z zalecanych działań w obszarze ograniczania
odpadów. Czy Minister Środowiska uwzględnił fakt, że torba o grubości powyżej 49 mikrometrów
jest torbą wielokrotnego użytku i zostaje użyta ponownie jako torba na zakupy, a ostatecznie pełni
funkcję worka na śmieci?
5. Dyrektywa narzuca konieczność redukcji lekkich toreb z tworzywa sztucznego (które są wyraźnie
zdefiniowane w Dyrektywie). Tego samego dotyczy Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce
opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zgodnie z Uzasadnieniem do projektu z dnia 11.lipca
2017 (RM-10-75-17). Biorąc pod uwagę, że torby o grubości powyżej 49 mikrometrów niemal w
całości są odpłatne, co samo w sobie stanowi w myśl Dyrektywy instrument wpływający na
ograniczanie zużycia toreb, w świetle braku wiarygodnych aktualnych danych dotyczących ich
zużycia oraz ponownego wykorzystania pytamy, na jakiej podstawie zaplanowano rozszerzenie
opłaty recyklingowej?
Przechodząc do kwestii związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i wpływu regulacji na
polskie przedsiębiorstwa (przede wszystkim z sektora MŚP), oczekujemy odpowiedzi na następujące
pytania:
1. Czy Ministerstwo Przedsiębiorczości i / lub Ministerstwo Finansów posiadają informacje, jaka
część toreb z tworzywa sztucznego jest produkowana i dostarczana na rynek krajowy przez
polskie przedsiębiorstwa, zwłaszcza z sektora MSP i jakie wpływy do budżetu państwa generują
te firmy z tytułu działalności?
2. W uzasadnieniem do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami
opakowaniowymi z 2017roku możemy przeczytać, że wpływ wprowadzenia opłaty za torbę na
zakupy z tworzywa sztucznego na producentów, importerów oraz dokonujących
wewnątrzwspólnotowego nabycia toreb na zakupy, w tym mikro-, małych i średnich
przedsiębiorców, nie jest możliwy do oszacowania. Czy wobec tego Ministerstwo
Przedsiębiorczości lub Ministerstwo Finansów przeprowadziło analizę wpływu opłaty
recyklingowej na polskich przedsiębiorców po jej wprowadzeniu?
3. Jeśli przykładowy łańcuch dostaw toreb foliowych na rynek wygląda następująco:
Dostawca surowca (np. BasellOrlen Polyolefins) → Przetwórca (producent, głównie polskie firmy
MSP) → Firma transportowa (100% firmy polskie) → Pośrednik /dystrybutor → Odbiorca (sklepy),
a na każdym etapie mamy do czynienia z miejscami pracy i generowaniem przychodów, to na
jakiej podstawie Ministerstwo Przedsiębiorczości oraz Ministerstwo Finansów podpisały się pod
projektem rozporządzenia Ministra Środowiska, w którego uzasadnieniu zapisano, że Projekt
rozporządzenia nie wpływa na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców? Czy
przeprowadzona została jakakolwiek ocena wpływu planowanej regulacji?
4. Jeśli w uzasadnieniu projektu ustawy w roku 2017 napisano, że wpływ wprowadzenia opłaty za
torbę na zakupy z tworzywa sztucznego na producentów, importerów oraz dokonujących
wewnątrzwspólnotowego nabycia toreb na zakupy, w tym mikro-, małych i średnich
przedsiębiorców, nie jest możliwy do oszacowania, to w oparciu o jakie dane posiadane przez
Ministerstwo Przedsiębiorczości, Ministerstwo Finansów lub inne ministerstwa przyjęto, że
rozszerzenie opłaty recyklingowej nie wpływa na działalność mikro-, małych i średnich
przedsiębiorców ?
5. Jeśli wystarczyły zaledwie wypowiedzi Ministra Środowiska o planach rozszerzenia opłaty, aby
zamówienia ze strony sklepów na omawiane torby spadły o ok.20% (szacunkowo wg PZPTS, w
oparciu o informacje od polskich przetwórców), to na jakiej podstawie założono, że rozszerzenie
opłaty recyklingowej nie wpływa na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców ?
6. Po wprowadzeniu przepisów o opłacie recyklingowej ustawą z 2017 roku przedsiębiorcy zostali
zmuszeni do poniesienia olbrzymich wydatków na modernizację lub wymianę parku
maszynowego (informowaliśmy o tym przedstawicieli rządu w trakcie prac nad ustawą w 2017
roku) W przypadku konieczności zakupu nowych maszyn odbiór następował najwcześniej w
połowie 2018 roku. Czy Ministerstwo Przedsiębiorczości, Ministerstwo Finansów lub inne
ministerstwa posiadają jakiekolwiek wiarygodne dane o wydatkach, jakie zmuszeniu byli ponieść
polscy przedsiębiorcy aby dostosować się do przepisów wprowadzonych raptem kilkanaście
miesięcy temu? Prosimy o poradę, z czego finansować przez kolejne 5-7 lat zawarte umowy
leasingu, jeśli rząd bez żadnego rzetelnego i racjonalnego uzasadnienia planuje wprowadzenie
kolejnej regulacji, mającej krytyczny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw i miejsca pracy?
Podsumowując, stawiamy retoryczne pytanie: w jaki sposób planować i prowadzić działalność
gospodarczą w naszym kraju, jeśli przepisy warunkujące naszą działalność zmieniają się co
kilkanaście miesięcy w atmosferze całkowitego lekceważenia krajowych przedsiębiorców i ich
problemów?! Zamiast chaotycznie wprowadzać kolejne przepisy, należałoby raczej dokonać
dokładnej ewaluacji już wprowadzonych rozwiązań wraz z analizą, czy przyniosły spodziewane
efekty (a jeśli nie, to dlaczego?).
W związku z powyższym oczekujemy jasnych i wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania
oraz domagamy się wycofania prac nad rozszerzeniem opłaty recyklingowej do czasu
przeprowadzenia przez właściwe resorty rzetelnych analiz wpływu opłaty recyklingowej (zarówno
obecnej, jak i planowanej) na polskie przedsiębiorstwa.
Jednocześnie prosimy o spotkanie, na którym będziemy mogli szerzej przedyskutować nasze
uwagi dotyczące istniejących i planowanych przepisów, oraz przedstawić dokładny obraz naszej
branży wraz z problemami i zagrożeniami, z jakimi przychodzi nam się mierzyć.
